هاله سحابی؛ از زندان تا شهادت

صبح امروز، در حالی که ایرانیان بسیاری در غم از دست دادن پیر سیاست‌‌ سرزمین‌شان، منتظر دریافت اخباری از چگونگی برگزاری مراسم تشییع پیکر مهندس سحابی بودند، خبری بهت‌آور و غیرقابل باور بار دیگر آنان را به سوگ نشاند و میزان خشونت و ترس حاکمیت از تشییع پیکر مردی بزرگ را بیش از پیش روشن کرد.

هاله سحابی صبح امروز در صف جلو تشییع کنندگان پیکر مهندس سحابی به رفتار خشونت‌آمیز نیروهای امنیتی و لباس شخصی اعتراض کرد و مورد حمله آنان قرار گرفت. این حمله به بیهوشی او انجامید و دکتر پیمان او را به بیمارستان منتقل کرد؛ اما معالجات بی‌حاصل ماند و دختر ارشد مهندس سحابی در روز تشییع پیکر پدرش به شهادت رسید.

در حالی در ساعات ابتدایی پس از درگذشت هاله سحابی، فرزند وی درگذشت مادرش را سکته‌ی قلبی در اثر ایجاد فضای متشنج و کشاندن پیکر مهندس سحابی بر روی زمین توسط نیروهای امنیتی عنوان کرده بود، عموی هاله سحابی ساعتی پس از آن اعلام کرد که علت درگذشت برادرزاده‌اش ضربه به شکم و ریه و نهایتا ایست قلبی بوده است.

احمد منتظری، فرزند آیت‌الله منتظری که شاهد حوادث بوده نیز دقایقی پیش با تایید مسئله ضرب و شتم هاله سحابی توسط ماموران عنوان کرد که این ضرب و شتم با هتاکی همراه بوده است.

در همین حال، رسانه‌های حکومتی تلاش دارند وانمود کنند که مراسم در فضایی آرام و به دور از تشنج برگزار شده است. خبرگزاری مهر، در خبری شرکت‌کنندگان را "500 نفر از دوستان و خانواده وی" ذکر کرد و تاکید کرد که مراسم "با آرامش" برگزار شده است. همچنین رسانه‌های حکومت درگذشت هاله سحابی را در رسانه‌های خود پوشش داده‌اند و تنها به ذکر "ایست قلبی" بدون توجه به دلیل آن بسنده کرده‌اند.

خبرگزاری فارس، وابسته به ارگان سپاه، در این‌ باره نوشت: "هاله سحابی ساعت هشت و نیم صبح امروز به علت ایست قلبی در مراسم تشییع پدرش، فوراً به درمانگاه شبانه‌روزی گلندوئک لواسان منتقل شد. دختر عزت‌الله سحابی در این درمانگاه توسط پزشكان مورد مداوا قرار گرفت اما متأسفانه تلاش پزشكان نتیجه نداد و هاله سحابی درگذشت. همچنین هاشم صباغیان از نیروهای موسوم به ملی مذهبی نیز در این مراسم دچار ایست قلبی شد."

شهادت دو هفته پس از آزادی از زندان

هاله سحابی فرزند 54 ساله‌ی عزت‌الله سحابی فعال طیف ملی- مذهبی و نوه یدالله سحابی از بنیانگذاران "نهضت آزادی ایران" و وزیر مشاور دولت موقت انقلاب به ریاست مهندس مهدی بازرگان بود خود یکی از مبارزان قدیمی ایران به شمار می‌آید که قبل از انقلاب نیز سوابق مبارزاتی داشت و بعد از انقلاب هم.

هاله سحابی از اعضای "مادران صلح"، عضو رسمی شورای فعالان ملی مذهبی، قرآن پژوه و از فعالان حوزه زنان بود. او از معدود زنان قرآن پژوه ایرانی بود که به دنبال اثبات برابری زن و مرد، سال های طولانی از عمر خود را به جستجو و استخراج جایگاه و منزلت متعالی زنان و برابری آنان نسبت به مردان در قرآن مجید صرف کرد. او که به همراه نادر قیداری و لطف‌الله میثمی کتابی با نام "احد، قله بحران، قله مدیریت" را در 305 صفحه، سال‌ها پیش منتشر کرد، دغدغه‌اش در طی سال‌ها، یافتن راهی برای ورود و اثبات برابری زن و مرد و سرایت دادن آن به افکار بخشی از جامعه بود که امروز ملی ـ مذهبی اش می خوانند.

او سال گذشته و زمانی که برای اعتراض به تحلیف محمود احمدی‌نژاد در مجلس شورا در میدان بهارستان حاضر شده بود، توسط نیروهای امنیتی و با ضرب و شتم بازداشت شد و مدتی را در بازداشت به سر برد.

فرزند ارشد مهندس سحابی، پس از ۱۳ روز با تامین وثیقه از زندان آزاد شد اما چندی بعد در شعبهٔ ۲۶ دادگاه انقلاب اسلامی به دو سال حبس تعزیری و پرداخت جریمه نقدی محکوم و این حکم در دادگاه تجدید نظر تایید شد و وی تا دو هفته‌ی پیش در حال گذراندن محکومیت خود در زندان اوین بود.

در اوایل اردیبهشت ماه سال جاری، پس از تشدید بیماری مهندس سحابی، خانواده هاله سحابی، که دوران محکومیت خود را در زندان می گذراند، برای او تقاضای مرخصی دادند، اما مقامات زندان شرط مرخصی را، نوشتن تعهدنامه اعلام کردند. هاله سحابی، شرط مقامات زندان مبنی بر نوشتن تعهدنامه برای آمدن به مرخصی را رد کرد و به این ترتیب تا دو هفته‌ی پیش که در پی به کما رفتن مهندس سحابی، بالاخره با درخواست مرخصی وی موافقت شد، همچنان در زندان به سر می‌برد.

در زندان نیز، هاله سحابی برای زندانیان بند زنان، به خصوص زندانیان جوان‌تر، نقشی مادرانه داشت و حتی به گفته‌ی برخی از زندانیان این بند، هنگامی که با مرخصی‌اش موافقت شده و قرار بوده از زندان خارج شود مدام دل‌نگران زندانیان بوده که "روا نیست من بیرون باشم و شما در اینجا."

امیدوارم مراسم پدرم به خوبی برگزار شود

هاله سحابی، در مصاحبه‌ای که روز گذشته با جرس انجام داده بود، از این که نتوانسته بود پدرش را پیش از به کما رفتن ببیند و در واقع از شنیدن صدای او "محروم" مانده بود، گلایه کرد.

او همچنین در پاسخ به سوالی درباره‌ی چگونگی مراسم پدرش و احتمال ایجاد تشنج گفته بود: نمی‌توانیم پیش بینی کنیم چه می‌شود. اینکه نمی‌دانستیم امروز برای ما این مهمانها بیایند و کمک کنند و وسایل را آماده کنند برای فردا هم تدارک دیده شده است و امیدواریم که مراسم خوبی برگزار شود. مهمان‌های زیادی آمده اند از شهرهای نزدیک و دور و باید ببینیم فردا چه طور خواهد شد؛ فردا شاید تعداد زیادی باشند.

فاطمه شجاعی